Zakup gruntów rolnych jest zwolniony od podatku od czynności cywilnoprawnych do kwoty 20.000 euro, nawet jeżeli cena zakupu gruntów rolnych jest wyższa niż 20.000 euro. Naczelny Sąd Administracyjny od lat tak orzeka, ale ciężko szukać notariusza, który uwzględni zwolnienie od podatku w przypadku, gdy cena gruntu przewyższa 20.000 euro. Dzieje się tak, ponieważ organy skarbowe orzekają wbrew sądom. Jedynym wyjściem w takiej sytuacji jest złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty i czekanie na niekorzystną decyzję organów skarbowych i w końcu zaskarżenie decyzji do sądu.
Artykuł 9 pkt 2 u.p.c.c. stanowi, że zwalnia się od podatku sprzedaż własności gruntów, stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym. W przepisie tym wskazano jednocześnie, że zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie, o której mowa w rozporządzeniu nr 1408/2013. W art. 3 ust. 2 tego rozporządzenia przewidziane zostało, że całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej przez państwo członkowskie jednemu przedsiębiorstwu nie może przekroczyć 20.000 euro w okresie trzech lat podatkowych.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 22-9-2021 r., w sprawie III FSK 188/21 stwierdził, że możliwe jest zwolnienie podatkowe, o jakim mowa w art. 9 pkt 2 u.p.c.c., do wysokości dopuszczalnej kwoty stanowiącej pomoc de minimis przewidzianej w rozporządzeniu 1408/2013, jeżeli całkowita kwota zwolnienia kwotę tę przekracza.
Tak samo orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 21.01.2020 r. II FSK 456/18, z 7.07.2020 r. II FSK 930/20 oraz z 2.09.2021 r., II FSK 1423/18 oraz II FSK 1422/18. Naczelny Sąd Administracyjny we wszystkich składach powielił ww. wykładnię.
W wyroku NSA (III FSK 188/21) sąd wytłumaczył, dlaczego zmieniło się orzecznictwo w porównaniu ze starym stanem prawnym. Otóż wpływ miała na to zmiana przepisów prawa europejskiego. Jak stwierdził sąd „W poprzednio obowiązującym rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1535/2007 z 20.12.2007 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy de minimis w sektorze produkcji rolnej (dalej: rozporządzenie nr 1535/2007) wyraźnie wskazano, że „Jeżeli łączna kwota pomocy przewidziana w ramach środka pomocy przekracza pułap, o którym mowa w akapicie pierwszym, nie może ona być objęta przepisami niniejszego rozporządzenia, nawet w odniesieniu do części pomocy nieprzekraczającej tego pułapu” (art. 3 ust. 2). Obecnie obowiązujące rozporządzenie nr 1408/2013, zastrzeżenia takiego nie wprowadza. Jest to zasadnicza i wyraźna różnica pomiędzy regulacjami poprzednio i obecnie obowiązującego rozporządzenia. Z powyższego wyprowadzić należy wniosek, że gdyby zamiarem prawodawcy unijnego było zakazanie udzielania pomocy de minimis w przypadku, gdy cała kwota możliwego zwolnienia podatkowego przekracza wartości określone w rozporządzeniu nr 1408/2013, to kwestię tę wyraźnie by uregulował, jak uczynił to w rozporządzeniu nr 1535/2007. Wbrew twierdzeniu Sądu pierwszej instancji rozporządzenie nr 1408/2013 zmienia zatem zasady przyznawania pomocy w porównaniu z poprzednio obowiązującym rozporządzeniem nr 1535/2007, na co wskazuje porównanie treści adekwatnych przepisów.”
A co z limitem?
Dniem udzielenia pomocy jest dzień zawarcia umowy sprzedaży, co wynika wprost z treści art. 9 pkt 2 u.p.c.c. (wyrok WSA w Gliwicach I SA/Gl 1220/19). Sprawdzamy zatem limit na dzień sprzedaży, jeżeli jest dostępny, to możemy ubiegać się o zwrot, nie martwiąc się o limit za ileś miesięcy. Stosownie zaś do art. 72 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej nadpłata istnieje od dnia pobrania podatku przez płatnika.
