Stosownie do art. 128 § 1 kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.) do pisma procesowego należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich uczestniczącym w sprawie osobom, a ponadto jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych.
Zgodnie jednak z art. 129 § 1 k.p.c. strona powołująca się w piśmie na dokument obowiązana jest na żądanie przeciwnika złożyć oryginał dokumentu jeszcze przed rozprawą. Jeżeli więc powód do pozwu dołączy zwykłe kopie, a pozwany w odpowiedzi na pozew zażąda złożenia oryginałów, to powód musi złożyć oryginały jeszcze przed rozprawą. Obowiązek ten powstaje jednak dopiero na żądanie przeciwnika. Sąd nie wydaje zobowiązania, ponieważ obowiązek złożenia oryginałów wynika z mocy prawa.
Jeżeli jednak druga strona nie kwestionuje istnienia dokumentów o treści takiej jak załączone kopie, nie podważa ich autentyczności oraz nie żąda złożenia oryginałów w sądzie, to przyjmuje się, że okoliczności istnienia dokumentów i ich treści są bezsporne i nie wymagają przeprowadzenia dowodów.
Tak wyjaśnił SN w uzasadnieniu wyroku z 11.1.2008 r., V CSK 187/07, stwierdzając „złożenie w niniejszej sprawie przez powoda kserokopii dokumentów stanowiło w istocie powołanie się na dokument w rozumieniu art. 129 k.p.c. […] Okoliczności faktyczne wynikające z powołanych dokumentów nie należały bowiem do spornych i nie wymagały w tym zakresie przeprowadzenia postępowania dowodowego a jednocześnie okoliczności wynikające z treści przedmiotowych dokumentów, jako mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy weszły w skład podstawy faktycznej kwestionowanego rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji. W toku postępowania skarżący nie kwestionował okoliczności faktycznych wynikających z treści dokumentów, nie podnosił też zarzutów zmierzających do podważenia autentyczności dokumentów. Skarżący nie żądał również złożenia oryginałów dokumentów w sądzie, czego mógł domagać się zgodnie z art. 129 k.p.c.”
W tym samym duchu wypowiedział się Sąd okręgowy we Włocławku w uzasadnieniu wyroku z 10.10.2013, I ACa 129/13 „dopuszczalne jest złożenie kserokopii dokumentu zamiast właściwego dokumentu, jeżeli strona przeciwna nie kwestionuje tej kserokopii i nie wnosi o przedłożenie oryginału dokumentu. Jest to podstawą do przyjęcia, że nastąpiło przyznanie w ten sposób okoliczności, na które kserokopie miałyby wskazywać (art. 229 k.p.c.). Dodać można, że złożenie przez powódkę w niniejszej sprawie kserokopii uchwał Wspólnoty stanowiło w istocie „powołanie się” na dokumenty w rozumieniu art. 129 k.p.c. Wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd nie dopuścił dowodów z kserokopii dokumentów, jak również takich dowodów nie przeprowadził. Okoliczności faktyczne wynikające z „powołanych dokumentów” nie były przecież sporne i jako takie nie wymagały przeprowadzenia postępowania dowodowego. Pozwany nie kwestionował bowiem wysokości stawek na koszty zarządu nieruchomością i fundusz remontowy. Sąd meriti miał więc także wszelkie podstawy do przyjęcia za prawdziwe tych faktów bez dowodów (art. 230 k.p.c.)”.
W uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z 11.4.2013 r. I ACa 31/13 napisano: „dopuszczalna jest w ocenie Sądu Apelacyjnego sytuacja, w której strona przedkłada odbitkę ksero zamiast właściwego dokumentu, jeżeli strona przeciwna nie kwestionuje tej kserokopii i nie wnosi o dostarczenie dokumentu oryginalnego. W tej sytuacji sąd może odstąpić od obowiązku zażądania oryginału dokumentu, jeżeli przyjmie, że nastąpiło w ten sposób przyznanie przez stronę przeciwną faktów objętych tą kserokopią (art. 229), bądź też ich przemilczenie przez stronę przeciwną (art. 230), co uprawnia sąd do przyjęcia faktów za prawdziwe bez dowodu.”
Jeżeli mówimy o kopiach, to ważny jest też wyrok Sądu Najwyższego z 26.11.2014 r. (III CSK 254/13), zgodnie z którym w ocenie SN strona może skutecznie zawnioskować o przeprowadzenie dowodu z kserokopii dokumentu (niepoświadczonej za zgodność z oryginałem), gdy niemożliwe jest uzyskanie dostępu do oryginału lub wypisu dokumentu zarówno przez stronę jak i przez sąd. Podstawą przeprowadzenia dowodu z kserokopii dokumentu jest przepis art. 308 k.p.c., zgodnie z którym dowody z innych dokumentów niż wymienione w art. 243 (1) k.p.c. w szczególności zawierające zapis obrazu i dźwięku sąd przeprowadza stosując odpowiednio przepisy o dowodzie z oględzin albo o dowodzie z dokumentów.
W świetle powyższych przepisów oraz orzeczeń moim zdaniem możliwe jest złożenie do pozwu kopii zamiast oryginałów, zwłaszcza, gdy przeciwnikiem procesowym jest bank albo zakład ubezpieczeń, a dokumenty jakie załączamy zostały stworzone przez tę instytucję i posiada ona je w oryginale jak umowa kredytu, zaświadczenie itp.
Nie zmienia to faktu, ze raz na kilkadziesiąt pozwów zdarza się sąd, zwracający pozew z uwagi na brak oryginałów. Ma się jednak wówczas 7 dni na złożenie oryginałów.
Powyższy pogląd stanowi moją opinię, czy raczej moje rozważania, nie stanowi porady prawnej.
